Wat zijn de regels voor navigatieverlichting op een boot?

Navigatieverlichting op een boot geven de richting, positie en het type vaartuig aan. Vooral 's nachts en bij mist zijn ze onmisbaar. Ze zorgen ervoor dat andere schepen jou zien en begrijpen welke kant je op vaart.

Maar welke regels gelden er precies voor navigatieverlichting? Wij leggen het je duidelijk uit.

Navigatielichten
Als schipper ben je verplicht om ‘s nachts en bij slecht zicht navigatielichten te gebruiken. 's Nachts betekent vanaf zonsondergang tot zonsopgang. Er zijn verschillende soorten navigatielichten die je moet kennen:

Toplicht
Het toplicht is een wit licht dat 225 graden naar voren schijnt. Dit licht is van achteren afgeschermd, zodat je niet verblind raakt. Het toplicht wordt altijd in de lengteas van het schip geplaatst. Dat helpt tegenliggers om jouw richting te bepalen. Belangrijk: een toplicht is alleen voor motorschepen, niet voor zeilschepen.

Heklicht
Het heklicht, ook wel achterlicht genoemd, schijnt wit licht 135 graden naar achteren. Het maakt deel uit van de verplichte verlichting voor schepen.

Boordlichten
Boordlichten geven de richting van het schip aan. Het groene boordlicht zit aan de stuurboordzijde, het rode boordlicht aan de bakboordzijde. Elk boordlicht heeft een stralingshoek van 112,5 graden.

Hoe werken boordlichten?

Boordlichten maken het eenvoudig om de koers van een schip te begrijpen. Een paar voorbeelden:

• Zie je links groen en rechts rood licht? Dan komt het schip recht op je af.
• Zie je alleen het witte toplicht? Dan zie je het schip van opzij.
• Zie je alleen rood licht? Dan kijk je naar de bakboordzijde en vaart het schip van je af naar links.

Wij geven een paar simpele voorbeelden als extra uitleg van bovenstaande punten:

Zie je links een groen boordlicht en rechts een rood boordlicht, dan komt een schip recht op je af. In het voorbeeld is het witte licht het toplicht. Je weet hier dus dat het om een motorschip gaat.

In het voorbeeld hierboven zie je het witte toplicht van opzij. Hier is dus weer sprake van een motorschip. Op een gegeven moment is het schip zo ver naar rechts voor je langs gevaren dat je het toplicht en het groene boordlicht niet meer ziet. Dan wordt het heklicht zichtbaar.

Wanneer je een rood boordlicht ziet, dan kijk je naar de bakboordzijde van het motorschip. Het schip vaart ten opzichte van je naar links. Dit is een motorschip (te zien aan het witte licht).

Gekoppeld samenstel
Een gekoppeld samenstel bestaat uit meerdere schepen die aan elkaar zijn bevestigd en als één eenheid varen. Bij slecht zicht worden alleen de buitenste boordlichten gebruikt. Elk schip voert een boordlicht en een heklicht om de zichtbaarheid te vergroten.

De lichten van een gekoppeld samenstel zijn net wat anders. Hieronder is het te zien in een voorbeeld.

Om met slecht zicht of in het donker aan het verkeer aan te geven dat het om één geheel gaat, worden alleen de buitenste boordlichten van het samenstel gebruikt en het binnenste boordlicht van beide schepen staat uit. Beide schepen voeren hierbij een boordlicht en een heklicht.

Gevaarlijke stoffen
Schepen die gevaarlijke stoffen vervoeren, zoals benzine, dragen speciale signalen. Overdag zie je één blauwe kegel met de punt naar beneden. ‘s Nachts zie je een blauw rondom schijnend licht. Bij twee blauwe kegels vervoert het schip brandbare en giftige stoffen. Dan moet je minimaal 50 meter afstand houden. Hoor je herhaaldelijk een korte en lange stoot? Dit is het ‘blijf weg’-signaal.

Voorbeeld:

Een schip dat ontvlambare stoffen vervoert, zoals benzine, voert overdag één blauwe kegel met de punt naar beneden. In een sluis of ligplaats moet elk ander schip ten minste 10 meter afstand houden van een schip met een blauwe kegel.

In de nacht voer het schip naast de normale navigatielichten een blauw rondom schijnend licht.

Wanneer je twee blauwe kegels ziet met de punten naar beneden, vervoert het schip brandbare giftige stoffen. De kegels worden zowel voorop het schip als achterop het schip gevoerd. In de sluis of op een ligplaats moet elk schip minstens 50 meter afstand houden van een schip met twee blauwe kegels. In de nacht zijn er 2 blauw rondom schijnende lichten te zien.

Bij een ongeval wordt er herhaaldelijk een korte en een lange stoot gegeven. Dit is het ‘blijf weg’ signaal. Hoe meer kegels hoe gevaarlijker de stof is die vervoerd wordt. 3 kegels is hierbij de max.

Wil je alles weten over de regels op het water?

Nu weet je al veel over navigatieverlichting. Maar er is nog meer om te leren over veiligheid op het water. Wil je alles weten over de regels op het water? Volg dan onze online vaarbewijs cursus. Onze cursussen zijn altijd up-to-date met de nieuwste examenvragen. 

Met een groot aantal proefexamens en een gebruiksvriendelijke webapp voor smartphones en tablets, leer je snel en makkelijk. Profiteer van kortingen bij meerdere cursussen en ga binnenkort vol vertrouwen en veilig het water op.